Etyka w polityce - szkoła średnia, konspekt

Przedstawiam mój konspekt. Jest to tylko  skrótowa notatka, podpowiedź o jakich problemach mam mówić. Ale myślę, że można na tej postawie poprowadzić dające do myślenia  zajęcia. Zwłaszcza, jeśli uda nam się wyświetlić młodzieży  film o obozach zagłady.

"Etyka w polityce – ważna sprawa, która dotyczy nas wszystkich."

*Sokrates, Platon, Arystoteles – szczególna rola polityki i państwa w życiu człowieka. Przed polityką nie da się uciec. (Arystoteles: człowiek – „zwierzę polityczne”).

Dlaczego przed polityką nie da się uciec? Czy wpływa ona np. na ceny paliwa, jakość dróg, ceny leków, ceny podręczników, przedmioty w szkole, sposób w jaki będziemy żyli (na przykład małżeństwa), jaką pracę dostaniemy, kto będzie (i jak) wychowywał nasze dzieci, to, czy będziemy mieli gdzie mieszkać, to, co zjemy jutro na śniadanie?

*Sokrates (istnieje dobro obiektywne) kontra sofiści (nie ma dobra obiektywnego, np. choroba jest zła dla chorego ale dobra dla lekarza. Prawdą jest to, co ludzie uważają za prawdę, rację ma ten, który potrafi lepiej ją udowodnić. Wędrowni nauczyciele. Retoryka.)

*Czasy bardziej współczesne. N. Machiavelli (makiawelizm). Każda metoda służąca utrzymaniu władzy jest dobra. Oszukaństwo, kłamstwa, okrucieństwo – są dopuszczalne jako „metoda” sprawowania władzy. „Karać należy tak aby wykluczyć zemstę ukaranego” – co to znaczy w praktyce? Religia i moralność jako elementy sprawowania władzy – czy to prawda?

Metody zjednywania sobie pospólstwa. Nie ważne, kim jest władca, ważne, co myślą ludzie (patrz współczesne public relations).

Obiecanki, miraże.

*Różne teorie powstania państwa. Zasadnicze pytanie: w jakim celu powstało państwo?

• Hobbes – „wojna wszystkich przeciw wszystkim” jako pierwotny stan. Państwo jako wynik lęku przed śmiercią.
• Locke – naturalny dla ludzi stan to stan pokoju. Ale zdarzają się konflikty – zatem państwo ma na przed nimi bronić.
• Rosseau – państwo jest tworem złym, sprzecznym z naturą. Jednak własność przyniosła nierówności. Między ludzi wkradła się zawiść. Aby nie dochodziło do walk – powołano sztuczny, nienaturalny twór – państwo.

*Systemy totalitarne na przykładzie faszyzmu i komunizmu. Filozoficzne podstawy ideologii (Marks, Engels (Wyjaśnienie podstawowych idei komunizmu, np. zniesienie własności środków produkcji, dziedziczenia, zaprzestanie wyzysku), Nietzsche (faszyzm – czy naprawdę?)). 

Co to jest totalitaryzm? Podstawowe założenia.

Centralizacja władzy

Brak legalnej opozycji (ewentualnie jakaś marionetkowa opozycja)

Silny aparat represji

Brak wolności słowa

Inwigilacja

 „Wspólny wróg”

Propaganda, kontrola informacji

Ogromne wydatki na zbrojenia

*Dyskusja na temat konsekwencji, jakie niesie ze sobą czysto „techniczne” podejście do sprawowania władzy. Rola etyki w polityce.

Ciekawostka: etyka w Niemczech funkcjonuje pod nazwą „humanistyczna nauka o życiu”. Ważnym elementem w programie jest kwestia tolerancji i poszanowania dla demokracji. Czyżby mądry Niemiec po szkodzie?

• Film dokumentalny opowiadający o hitlerowskich obozach zagłady.

.