środa, 21 grudnia 2011

Świąteczne Życzenia

Życzę Wam wszystkim Radosnych Świąt, a w Nowym Roku zdrowia i spełnienia marzeń. Oby etyka i filozofia zagościły w każdej szkole, deklasując liczbą godzin matematykę i angielski (;-)). Oby nauczyciele tych przedmiotów mieli własne sale, wyposażone w najnowocześniejsze pomoce multimedialne. Oby filozofię trzeba było zdawać obowiązkowo na maturze, a zarobki nauczycieli tego przedmiotu zawstydzały branżę IT.
Nauczycielom etyki życzę byście w oczach Waszych uczniów stali się celebrytami i żeby przeciętność nie była dla Was już nigdy żadną wartością.
Wszystkim mądrym ludziom, szczególnie tym złamanym przez los, życzę by nie ustawali w wysiłkach i nie rezygnowali z marzeń.

Wszystkiego Najlepszego :-)

wtorek, 20 grudnia 2011

Fajny scenariusz na etykę

Wyszukałem w sieci:

Scenariusz "Odcienie samotności", idealny na etykę, zwłaszcza w okresie około-świątecznym. W naszej tradycji jest to czas, kiedy nikt nie powinien czuć się samotny.

W młodszych klasach proponuję dodać zadanie z cyklu "malowanie uczuć", właśnie związane z poczuciem osamotnienia. Problem osamotnienia dobrze łączy się również z problemem wykluczenia. Często samotne są właśnie osoby wykluczone z jakiegoś powodu i nie akceptowane. Warto ten wątek też rozbudować na lekcji.

Załączników niestety nie udało mi się wyszukać! Trzeba zrobić je samemu.

poniedziałek, 12 grudnia 2011

Mind map

To może być ciekawa metoda pracy na lekcjach etyki. Mind map to po prostu mapa umysłu, czyli naszych skojarzeń. Do hasła głównego dopisujemy ogólne skojarzenia, które z kolei rozrastają się na coraz bardziej szczegółowe odgałęzienia. W pewnym sensie Mind map nawiązuje do neuronowej struktury naszych mózgów.
Mind map jest tym skuteczniejsze, im więcej użyjemy oznaczeń i skojarzeń, tzn. kolorów, rysunków, symboli. Podobno jest to znacznie skuteczniejszy sposób prowadzenia notatek i w ogóle przedstawiania rozmaitych problemów niż tradycyjna, liniowa notatka.

Tutaj można znaleźć więcej: http://pl.wikipedia.org/wiki/Mapa_my%C5%9Bli

Takie mapy myśli grupy mogą opracowywać w odniesieniu do haseł typu "Etyka", "Polityka", "Prawa Człowieka", "Wolność" itp. itd., potem wyniki można porównywać.

środa, 7 grudnia 2011

Bieda i bogactwo –tekst– szkoła podstawowa


Okres świąteczny to czas prezentów i dużych zakupów. Być może niektórzy z Was jeżdżą z rodzicami do sklepów. W sklepach zawsze jest bardzo kolorowo i gra przyjemna muzyka. Nic w tym dziwnego – sprzedawcom zależy na tym, by sprzedać jak najwięcej. Mamy wtedy ochotę głośno wołać: Mamo! Tato! Kup mi to, i to, i jeszcze tamto!
Dziwimy się, że tata czy mama, którzy zwykle mają dobry słuch nas nie dosłyszeli. Albo, co gorsza, nagle posmutnieli...
Pewnie zauważyliście również, że niektóre dzieci mają drogie zabawki a inne nie. Po niektóre dzieci przyjeżdżają drogie, terenowe auta, a po inne przychodzi po prostu ktoś bliski. Potem jadą tramwajem (jazda tramwajem też potrafi być niezwykła).
Tajemnica polega na tym, że jedni ludzie mają więcej pieniędzy od innych. Nie oznacza to jednak, że ci którzy mają ich więcej są lepsi od tych, którzy mają ich mniej.
Nie zawsze jest tak, że ten, kto jest mądrzejszy lub więcej pracuje ma więcej pieniędzy. Bogactwo zdobywa się często dziedzicząc je po rodzicach lub dziadkach i w takim przypadku zasługa człowieka jest niewielka. Nie ma się zatem czym chwalić.
Zdarza się, że jedna osoba pracuje dziesięć godzin dziennie, a druga tylko cztery. Ta, która pracuje dziesięć i ma ciężką pracę zarabia jednak mniej, niż ta, która pracuje cztery. Jak to wszystko wyjaśnić?
Sekret tkwi we własności. Zastanówcie się nad prostym przykładem. Właściciel fabryki może pracować bardzo mało, lub nawet w ogóle. Natomiast pracujący u niego robotnik musi zarobić nie tylko na siebie, ale też na właściciela oraz utrzymanie fabryki. Niektórzy filozofowie mówili, że nie jest to sprawiedliwe...
Widzimy więc, że bogactwo ma bardzo różne źródła.


Pamiętaj:
Nigdy nie przechwalaj się drogimi zabawkami, czy zagranicznymi podróżami. W twoim otoczeniu może być biedniejsze dziecko, któremu będzie przykro. Poza tym chwalenie się bogactwem może być niebezpieczne.
Nigdy nie męcz rodziców prośbami o drogie prezenty. Jeśli coś bardzo Ci się podoba, możesz o tym powiedzieć. Pamiętaj jednak, że rodzice mogą mieć ważniejsze wydatki.
Jeśli możesz pomóc komuś biednemu, zrób to, ale dyskretnie, to znaczy tak, by ta osoba nie czuła się zawstydzona.
Bądź wrażliwy na uczucia innych ludzi.

Pytania:
Czy wydaje Ci się to sprawiedliwe, że jedni ludzie są bogaci a inni biedni?
Czy gdyby zabrać bogatym całą ich własność i rozdać biednym - byłoby to sprawiedliwe? Do czego musiałaby doprowadzić taka decyzja?
Czy istnieje jakieś "kompromisowe" wyjście?
W jaki sposób można pomóc biednym dzieciom?

wtorek, 6 grudnia 2011

Polecam ciekawy tekst z www.gavagai.pl o "społeczeństwie otwartym" Karla Poppera. W szkole średniej porusza się kwestię społeczeństwa totalitarnego. Popper stworzył jego "antytezę"- społeczeństwo otwarte. Może warto ten ciekawy tekst wykorzystać na lekcji, oczywiście z podaniem źródła.


(...)Następną cechą, którą Popper przypisywał społeczeństwu otwartemu była zasada poszanowania indywidualności. Realizacja tej zasady winna polegać na stworzeniu warunków umożliwiających wyzwolenie się jednostek spod wpływu przesądów i wszelkiego rodzaju autorytetów, zarówno osobowych jak i ideowych, oraz na przyznaniu jednostce wyłącznego prawa do kształtowania własnego życia, własnych poglądów i opinii na wszystkie sprawy, z którymi się spotyka w swym życiu.
Z zasadą poszanowanie indywidualności wiąże się następna zasada, charakteryzująca społeczeństwo otwarte, którą Popper nazwał zasadą indywidualnej odpowiedzialności jednostki za skutki własnych wyborów i decyzji. Zasada ta jest oczywista w świetle dwóch poprzednich zasad, którymi są zasada wolności i zasada poszanowania indywidualności.
Kolejnymi dwiema zasadami społeczeństwa otwartego są: zasada równości oraz prawo do awansu społecznego. Zasadę równości należy rozumieć jako równość szans wolnych indywiduów na drodze do osiągania wszelkiego rodzaju godności, zaszczytów, stanowisk, a także jednakowość szans w dostępie do różnych dóbr. Z kolei prawo do awansu społecznego winno być rozumiane jako prawo jednostki do wybijania się ponad inne jednostki włącznie z możliwością aspirowania przez jedną jednostkę do miejsca zajmowanego przez inną jednostkę.
Obok wyszczególnienia konkretnych cech i zasad charakteryzujących model społeczeństwa otwartego Popper wielokrotnie powtarzał, że najważniejszą ogólną cechą tego społeczeństwa przyszłości będzie pełne wyzwolenie i maksymalne uaktywnienie krytycznej władzy ludzi w powiązaniu z wiarą w nieograniczone możliwości ludzkiego rozumu, którego najważniejszym zadaniem zawsze pozostanie tropienie i eliminowanie konkretnych przypadków nieprawdy i moralnego zła. Swój ideał społeczeństwa otwartego Popper przedstawił wespół z modelem społeczeństwa zamkniętego, wychodząc przy tym z założenia, że w tym przypadku wcale nie chodzi tylko o model teoretyczny, ukazywany jedynie dla celów porównawczych, które służą podkreśleniu atrakcyjnych cech modelu społeczeństwa otwartego. Społeczeństwo zamknięte miało swoje konkretne historyczne kształty, w których istniało w przeszłości i w których istnieje nadal w czasach współczesnych, niekiedy realnie a niekiedy jako przedmiot reminiscencji i pragnień wielu ludzi i sił politycznych. Popper opisywał społeczeństwo zamknięte jako społeczeństwo pierwotne, kolektywne, plemienne, magiczne, którego najbardziej charakterystyczną cechą jest to, że za nic ma wszelkie prawa jednostki a wolność obywatelska i indywidualność nie są w nim żadnymi wartościami. Wartością jest natomiast dobro całości. Społeczeństwo zamknięte można porównać do organizmu oraz pozwala się ono opisywać w terminach tzw. organicystycznej lub biologistycznej teorii państwa. Społeczeństwo to funkcjonuje jako pewna całość o charakterze quasi-organizmu; przypomina stado lub plemię, którego członkowie są ze sobą powiązani więzami, mającymi charakter więzów biologicznych; do tych więzów należą: rzeczywiste powinowactwo między osobnikami, wspólny tryb życia, wspólna praca, wspólne zabawy, wspólne niebezpieczeństwa, wspólne tragedie itp. W społeczeństwie zamkniętym – i to jest aspekt, który jest dla wielu ludzi nadal kuszący – droga życia jego członków jest raz na zawsze wytyczona. Wyznaczają ją liczne tabus, czyli zakazy, oraz nie podlegające krytyce instytucje; wszystko to razem wzięte wyznacza każdej jednostce jej bieg życia od kołyski aż po grób. Jakby w zamian za brak wolności i poszanowania indywidualności społeczeństwo zamknięte oferuje swym członkom swoiste poczucie bezpieczeństwa, ład życiowy oraz pewność i stałość miejsca w hierarchii społecznej. Ze względu na te swoje aspekty, które dla wielu są wartościami, istnieją ciągle ludzie i ciągle pojawiają się ideologie, których celem jest zatrzymanie procesu transformacji i powrót do modelu społeczeństwa zamkniętego. Jednak zdaniem Poppera, odwrót od kierunku przemian, których celem jest realizacja modelu społeczeństwa otwartego jest niemożliwy, niezależnie od tego, że trzeba za to zapłacić pewną cenę (np. spadek poczucia bezpieczeństwa). 

Źródło:  http://www.gavagai.pl/filozofia/popper.php z dnia 6.12.11

poniedziałek, 5 grudnia 2011

Ciekawy portal - gavagai.pl

Zachęcam do odwiedzania strony http://www.gavagai.pl/. Jej zakres tematyczny jest bardzo duży. Niemniej jednak można tam znaleźć teksty i informacje przydatne do poprowadzenia lekcji np. w szkole średniej. Można tę stronę polecić również bardziej "ambitnym" uczniom.
Gavagai to serwis, który zadaje kłam obiegowym opiniom, które mówią, że filozofia to bzdury na resorach i zastanawianie się nad kwestiami typu "ile diabłów mieści się na końcu szpilki" (choć nie przeczę, że w filozofii średniowiecznej i takie zagadnienia poruszano, by odpowiedzieć na pytanie, czy diabeł w ogóle ma jakieś rozmiary).
Na stronie gavagai można znaleźć dużo odniesień do współczesnej wiedzy naukowej.
F. Savater w swojej książce "proste pytania" napisał, że istnieją trzy poziomy poznawania świata. Pierwszy to informacja, drugi wiedza, a trzeci mądrość. Nauka porusza się na pierwszych dwóch poziomach, a filozofia na drugim i trzecim. Jest więc refleksją nad pozyskaną wiedzą i nad konsekwencjami jakie niesie ona DLA NAS. Gavagai prezentuje taki właśnie obraz filozofii.

niedziela, 4 grudnia 2011

Czarodziej Eticus i wróżka Dobrawa

Jest to pomysł na zajęcia w szkole podstawowej. Prosimy dzieci aby przyniosły kartki, farby lub flamastry. Potem tworzymy postać Eticusa i Dobrawy. Na początku pytamy dzieci, skąd wzięły się takie niezwykłe imiona. Jeśli nie wiedzą, wyjaśniamy - Eticus - od etyki, a Dobrawa - ponieważ czyni dobro.
Pierwszy etap pracy to wymyślenie wyglądu postaci (można podzielić, że chłopcy malują czarodzieja, a dziewczyny wróżkę).
Trzeba nieco poruszyć wyobraźnię uczniów rozmawiając z nimi o tym, co czarodziej z prawdziwego zdarzenia (lub czarodziejka) muszą posiadać. A więc: piegi, okulary, czarnego kota, przyjaciół, magiczną różdżkę, czarodziejską czapkę i buty....
Każdy tworzy własną postać.
Drugi etap to wymyślanie historii. Można to robić w grupach. Każdy stara się wymyślić, gdzie posłać czarodziejów i co dobrego mogą zdziałać. Jeden powie, że do Afryki, bo tam są głodne dzieci. Mamy więc pretekst bo powiedzieć to i owo na ten temat. Inny uczeń zauważy, że Eticus i Dobrawa mieliby całkiem dużo do roboty na... szkolnym korytarzu. Tu też jest dużo tematów do omówienia.
Te historie można przedstawiać w formie scenek, lub malować.
Na końcu rozmawiamy z uczniami, czy w prawdziwym życiu dobro również pojawia się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Wiadomo, że nie, o dobro trzeba się postarać. Można wymyślić kilka przykładów na to jak można to zrobić, dajmy na to (w tym miejscu da się przemycić odrobinkę autoreklamy) - uczęszczając na lekcje etyki i wykorzystując pozyskaną na nich wiedzę.

piątek, 2 grudnia 2011

Moja strona na Facebooku

Zachęcam do polubienia mojej strony https://www.facebook.com/lukasz.henel/ na Facebooku... Może z czasem będą jakieś ciekawe informacje, to bardzo praktyczny "kanał komunikacji".